Nederlands

Stift Heiligenkreuz, met andere woorden de Abdij van Heiligenkreuz, is een prachtig en levendig cisterciënzer klooster, in de buurt van Wenen, de hoofdstad van Oostenrijk. Stift Heiligenkreuz is het op één na oudste cisterciënzer klooster ter wereld en het oudste dat zonder onderbreking actief en bewoond is. Tegenwoordig kent de gemeenschap vele nieuwe roepingen. In september 2007 werd het klooster door Paus Benedictus XVI met een bezoek vereerd.

Stift Heiligenkreuz, liefelijk gelegen in het midden van het Wienerwald, de bossen rondom Wenen, is een van de mooiste middeleeuwse kloosters ter wereld. Het werd in 1133 gesticht door de heilige Leopold III van Babenberg, Graaf van Oostenrijk. Zijn zoon, Otto, was naar Parijs gestuurd om te studeren aan de toonaangevende universiteit aldaar. Otto kwam in contact met cisterciënzer monniken en besloot kort daarop in te treden in een cisterciënzer klooster (Morimond in de Champagne). Op bezoek bij zijn vader in Oostenrijk, vroeg hij hem een soortgelijk klooster in Neder-Oostenrijk te stichten. Daarop stichtte Leopold Heiligenkreuz, evenals Klosterneuburg (voor de orde van de Augustijnen) in het noordwesten van Wenen.

Bezoek is alleen mogelijk met een rondleiding (zie tijden). Mensen die komen voor gebed en stilte kunnen naar de Kreuzkirche gaan (links van de Abdijkerk), waar het kruisreliek is uitgesteld.

De romaanse gewelven en façade van de kloosterkerk (gewijd 1187), indrukwekkend gotisch koor (gewijd 1295, een hoogtepunt in de Oostenrijkse gotiek), neogotisch hoogaltaar (1887) met barok schilderij van J.M. Rottmayr (1669), koorstoelen (1707, Giovanni Giuliani), kruisgang (1220-1240, neogotische renovatie in de 19 e eeuw), negenhoekig bronnenhuis (1290) met in geschilderd glas afbeeldingen van het geslacht Babenberg en 16 e -eeuwse waterbron.

In de laat-romaanse kapittelzaal de graftombes van vier hertogen uit het geslacht Babenberg die geregeerd hebben over Oostenrijk: Leopold IV, Leopold V (heeft Richard Leeuwenhart ontvoerd), Friedrich I en Friedrich II. Vroeg-gotische slaapzaal van de monniken.

Het middeleeuwse klooster werd tussen 1641 en 1662 herbouwd in barokke stijl, en na de vernieling door de Turken 1683 heropgebouwd. In de vroegbarokke kloosterhof staat een triniteitszuil (1736-1739) en een fontein (Josefsbrunnen, 1739) van Giuliani. Kruisweg (1731- 1750) buiten het klooster.

Heiligenkreuz is een plek van vieren en gebed. Deze cisterciënzerabdij werd in 1133 door de heilige Leopold III gesticht als een huis om God te eren en te danken en te bidden voor het heil van de wereld. Het spirituele en culturele leven op deze plek is sindsdien zonder onderbreking doorgegaan. Als cisterciënzers leven we volgens het ritme van ‘ora et labora – bidden en werken’. Welkom op deze heilige plek!

De abdij Stift Heiligenkreuz in de bossen van Wenen is ver buiten de eigen regio bekend. Heiligenkreuz werd in 1133 door de heilige Leopold III van Babenberg gesticht. Sindsdien is het een actief klooster. Stift Heiligenkreuz ligt op slechts 15 kilometer van de stadsrand van Wenen en is gemakkelijk bereikbaar via de snelweg A21. Ondanks de nabijheid van het kosmopolitische Wenen ligt het klooster in een vredige en afgesloten vallei in het Wienerwald, omgeven door zacht glooiende heuvels en bossen met beuken en dennenbomen.

De monniken verwelkomen bezoekers en gasten, en de meer dan 100.000 toeristen die jaarlijks de abdij bezoeken! Hier kunt u alle belangrijke architectonische stijlen en kunststromingen van de afgelopen 900 jaar ervaren. U kunt het graf bezoeken van de man die Richard Leeuwenhard ontvoerde. U kunt de geur van wierook opsnuiven in de abdijkerk die baadt in het licht, en zich verbazen over de dansende skeletten in de kapel van de doden.

Maar bovenal is Heiligenkreuz geen stoffig museum: het is een levendig en energiek klooster. Er zijn monniken die er leven en werken, en we bidden het getijdengebed elke dag voor de mensen van de 21 e eeuw. Dat betekent dat u de gregoriaanse gezangen kunt horen die de monniken zingen, u kunt de eucharistievieringen bijwonen, u kunt komen bidden en biechten.

Zoals het op onze website staat: Stift Heiligenkreuz is het mystieke hart van het Wienerwald, een harmonieus samengaan van natuur en cultuur, een vereniging van middeleeuwen en barok, een symfonie van geschiedenis en spiritualiteit. Deze gids is geschreven door een monnik. Het is een uitnodiging aan u: kom en zie!

Wij, de cisterciënzers van Heiligenkreuz, zien de liturgie, de plechtige aanbidding van God in Zijn heilige Kerk, als onze belangrijkste opdracht. De regel van Sint Benedictus, volgens welke wij leven, geeft ons een visioen van het monastieke leven dat op twee belangrijke pijlers rust: ora et labora (bid en werk); het monastieke leven is een leven van gezamenlijk gebed en gezamenlijke arbeid. Maar van deze twee is het gebed het meest belangrijk: “Er mag dus niets boven het werk Gods gesteld worden” (Regel van Benedictus, 43,3). In Heiligenkreuz worden de oude liturgische gebeden van de kerk nog steeds gezongen op de klassieke liturgisch-muzikale wijze van de westerse kerk: het gregoriaanse gezang.

Dat betekent dat we niet alleen zingen vanuit artistieke redenen, want ons zingen is onze vorm van gebed, meditatie en aanbidding. Daarom moeten wij allemaal Latijn studeren, zodat we de betekenis van de woorden die we zingen begrijpen. Omdat de liturgie altijd een gebed van de Kerk is, zijn de gelovigen steeds uitgenodigd om met ons mee te doen – en velen doen dat ook.

Het belangrijkste onderdeel van ons gezamenlijk gebed, waarmee wij monniken elke morgen om 5:15uur beginnen, bestaat uit het plechtige en meditatieve zingen van de psalmen. Gregoriaans gezang is op deze manier een vorm van Bijbelmediatie – bijna al de gezongen teksten komen uit de Bijbel.

In tegenstelling tot de moderne liederen in de kerken zijn de gregoriaanse gezangen niet in coupletten gecomponeerd waarbij dezelfde melodie in elk couplet herhaald wordt. Veeleer is rondom iedere tekst een eigen melodie gecomponeerd om de betekenis ervan uit te drukken. In tegenstelling tot veel moderne muziek worden gregoriaanse gezangen altijd zonder begeleiding gezongen en eenstemmig, dat betekent dat er slechts één melodielijn is zonder harmonie. Dit geeft het gezang zijn typische ascetische geluid van de eenstemmige koraalzang. Dit zorgt er ook voor dat het gezang vrij is van ritmische beperkingen die bij veelstemmigheid en harmonie noodzakelijk zijn om de verschillende melodielijnen bijeen te houden. In plaats van een compositie in strikt ritmische maten, is het gezang gecomponeerd in een vrij muzikaal ritme dat hoog of laag gezongen wordt overeenkomstig de diepere betekenis van de woorden en de melodie. Bovendien, in plaats van een compositie in mineur of majeur (zoals bij moderne muziek), is het gregoriaanse gezang gecomponeerd in acht modi, vergelijkbaar met toonladders, die een grote variatie aan muzikale stemmingen mogelijk
maken.

De melodieën gaan terug op de vroegste dagen van de kerk, en hebben ten diepste hun wortels in de joodse tempelliturgie. De naam ‘gregoriaanse gezangen’ komt van Paus Gregorius de Grote (+ 604) die in Rome een schola stichtte met daarin de beste zangers van zijn tijd. De cisterciënzers, ontstaan in de 12 e eeuw uit een hervormingsklooster, vereenvoudigden de gezangen om een eigen wijze van zingen te ontwikkelen, die enigszins afwijkt van de Romeinse manier.

Gregoriaans wordt altijd in het Latijn gezongen en daarom werd het met uitsterven bedreigd in de jaren 1970-1980, toen de meeste katholieke kerken de volkstaal als liturgische taal overnamen. Maar vandaag de dag zien we een opmerkelijke heropleving van deze oude vorm van gebed – zelfs jonge mensen ontdekken de sensatie van deze melodieën die zoveel eeuwen al gezongen worden. Het moet natuurlijk gezegd worden dat het enige tijd duurt voordat de luisteraar vertrouwd is met deze muziekvorm en een gehoor ontwikkelt voor haar rijke schatten.